Financiële instrumenten en risicobeheersing

De onderneming maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van uiteenlopende financiële instrumenten die de onderneming blootstelt aan markt-, krediet-, rente- en liquiditeitsrisico’s. Om deze risico’s te beheersen heeft de onderneming een beleid inclusief een stelsel van limieten en procedures opgesteld om de risico’s van onvoorspelbare ongunstige ontwikkelingen op de financiële markten en daarmee op de financiële prestaties van de onderneming te beperken. De onderneming zet afgeleide financiële instrumenten in, waaronder swaps, om risico’s te beheersen. Afgeleide instrumenten worden niet ingezet voor handelsdoeleinden.

Marktrisico

Marktrisico is het risico dat wordt gelopen over waardeveranderingen in huidige of toekomstige kasstromen van contracten die het gevolg zijn van veranderingen in marktprijzen van elektriciteit en gas. Ter afdekking van het prijsrisico van verkoopcontracten waarin de verkoopprijs voor elektriciteit en gas vaststaat gedurende de looptijd van de overeenkomst, wordt door Greenchoice elektriciteit en gas ingekocht door middel van termijncontracten die leiden tot fysieke levering en financiële contracten (derivaten).

Greenchoice hanteert een strikt beleid om ‘open’ posities (d.w.z. mismatches tussen toekomstige in- en verkoopvolumes) in te perken. Per balansdatum vallen de open posities binnen de door Greenchoice gestelde handelslimieten. De open posities op termijncontracten die leiden tot fysieke levering kunnen als volgt worden gekwantificeerd op basis van de forward prijzen voor het betreffend jaar:

Omdat deze contracten worden gezien als een normale inkoop of verkoop van goederen worden ze verwerkt op het moment van feitelijke (fysieke) levering en zijn deze derhalve op balansdatum niet verwerkt in de financiële positie.

Greenchoice maakt in beperkte mate gebruik van financiële contracten om enkel het prijsrisico te managen. Voor deze financiële contracten (swaps) geldt dat deze niet leiden tot fysieke levering en kwalificeren als derivaat. Voor deze swaps geldt dat indien wordt voldaan aan de voorwaarden van hedge accounting, de hedgerelatie wordt verwerkt overeenkomstig de regels van kostprijs hedge accounting. Wanneer sprake is van overhedge worden eventuele daaruit volgende verliezen direct ten laste van de winst-en-verliesrekening gebracht. Voor een toelichting van de reële waarde wordt verwezen naar paragraaf ‘Reële waarde’.

Kredietrisico

Het kredietrisico omvat voornamelijk het risico dat klanten hun rekeningen niet betalen (debiteurenrisico). De vorderingen uit hoofde van handelsdebiteuren zijn verspreid over een zeer groot aantal debiteuren. Greenchoice mitigeert dit risico deels door een kredietwaardigheidstoets uit te voeren voordat klanten worden geaccepteerd, door de hoogte van voorschotbedragen ten opzichte van werkelijk verbruik actief te monitoren en door een actief incassobeleid te voeren, waaronder de inzet van incassobureaus en een leveringsstop bij wanbetalers. Het maximale bedrag aan kredietrisico uit hoofde van handelsdebiteuren bedraagt € 3,1 miljoen exclusief belastingen (2022: € 1,4 miljoen).
 
Een ander, voor Greenchoice belangrijk, kredietrisico wordt gevormd door de uitstaande leningen die zijn verstrekt aan ondernemingen waarin wordt deelgenomen en aan andere partijen waarin is bijgedragen aan duurzame investeringen. Naast een gedegen kredietbeoordeling vooraf, is er sprake van actieve monitoring op uitstaande saldi nadat de leningen verstrekt zijn. Het nominaal uitstaande bedrag aan verstrekte leningen per 31 december 2023 bedraagt € 2,2 miljoen (2022: € 5,5 miljoen). De boekwaarde van deze leningen bedraagt € 1,8 miljoen (2022: € 2,9 miljoen).

Renterisico

De onderneming gaat risico-avers om met renterisico’s, effectieve posities met rentederivaten om resultaat te genereren uit rentemutaties zijn niet toegestaan. Negatieve resultaten als gevolg van blootstelling aan rentemutaties op lopende rekeningen wordt tot een minimum beperkt. Het maximale renterisico dat Greenchoice bereid is te lopen, is gemaximeerd op € 0,5 miljoen bij een rentestijging van 1%.

Bij bancaire financiering van projecten, zoals windprojecten en zonprojecten, wordt zoveel mogelijk gekozen voor een rentevaste periode die gelijkstaat aan de looptijd van de lening. Bij een deel van de reeds opgenomen leningen is sprake van een rentevaste periode die korter is dan de volledige looptijd van deze leningen. Over deze periode loopt Greenchoice een renterisico. Op dit moment worden nog geen afgeleide financiële instrumenten gebruikt om deze rentefluctuaties te mitigeren.

Liquiditeitsrisico

De onderneming beheerst het liquiditeitsrisico door periodiek de liquiditeitsbehoeften en beschikbare middelen op de korte en lange termijn te inventariseren middels liquiditeitsforecasts. Het management ziet erop toe dat voor de onderneming steeds voldoende liquiditeiten beschikbaar zijn om aan de verplichtingen te kunnen voldoen, dat hiervoor voldoende financiering wordt aangetrokken en dat de gestelde convenanten tevens gehaald blijven worden.

Voor de termijncontracten worden ‘cash collaterals’ toegepast, indien de marktwaarde afwijkt van de contractwaarde moeten er daarom mogelijk waarborgsommen gestort/ontvangen worden bij/van wederpartijen. Greenchoice monitort de impact hiervan door middel van stresstests in de liquiditeitsforecast waarbij rekening wordt gehouden met verschillende marktprijs- en weerscenario’s.

Op 23 december 2022 is de werkkapitaalfinanciering geherfinancierd voor de kredietbehoefte tot en met 31 december 2025 met de mogelijkheid tot verlenging van 2 jaar. De werkkapitaalfinanciering per 23 december 2022 is overeengekomen met ING Bank N.V., Coöperatieve Rabobank U.A., ABN AMRO Bank N.V. en Zurich Insurance plc Netherlands branch bedraagt € 185 miljoen. De financiering bestaat uit een bankgarantiefaciliteit van €65 miljoen en € 120 miljoen aan faciliteiten ter financiering van het seizoenspatroon in de liquide middelen. Zurich Insurance plc Netherlands branch heeft € 35 miljoen aan bankgarantiefaciliteit verstrekt de overige faciliteiten zijn gelijk verdeeld tussen de drie banken. De € 120 miljoen zal jaarlijks met € 5 miljoen dalen en bedraagt per 1 januari 2024 € 110 miljoen.

Per 31 december 2023 is geen gebruik gemaakt van de kredietlijn, wel is voor € 39,4 miljoen aan bankgaranties afgegeven.

Als gevolg van de sterke daling van de marktprijzen heeft Greenchoice op 31 december 2023 € 81,5 miljoen aan cash collaterals voldaan. Deze cash collaterals dienen als extra zekerheid voor de inkooppartijen van Greenchoice en zullen bij stabiele marktprijzenprijzen automatisch worden afgebouwd totdat de ingekochte energie geleverd is.

Als onderdeel van het opstellen van de jaarrekening beoordeelt management de geschiktheid van toepassing van het continuïteitsbeginsel. Bij het maken van deze beoordeling heeft management rekening gehouden met de periode tot 12 maanden na afloop van de rapportageperiode, alsmede met de periode tot 12 maanden na het opmaken van de jaarrekening. Met betrekking tot voorgenoemde periode zijn er geen indicaties dat de continuïteit in gevaar is.  Het management acht toepassing van het continuïteitsbeginsel passend.

Reële waarde

De reële waarde van in de balans opgenomen financiële instrumenten, met uitzondering van de afgeleide financiële instrumenten benadert de boekwaarde daarvan.

De Mark-to-Market positie van de afgeleide financiële instrumenten per 31 december 2023 bedraagt voor de fixed for floating swaps € 37,6 miljoen negatief (2022: € 3,5 miljoen negatief) met een contractwaarde van € 127,3 miljoen (2022: € 35,5 miljoen) en voor de floating for fixed swaps nihil (2022: € 0,8 miljoen negatief met een contractwaarde van € 10,1 miljoen). Deze specifieke afgeleide financiële instrumenten betreffen de financiële contracten zonder fysieke levering, waarmee het prijsrisico van inkopen van energie wordt gehedged.