Externe ontwikkelingen
2022 was opnieuw een jaar waarin marktomstandigheden grote impact hadden. Waar we in de tweede helft van 2021 al een forse stijging van de energieprijzen zagen, zorgde de oorlog in Oekraïne voor een energiecrisis en een hoge inflatie waardoor de prijzen een recordhoogte bereikten. In het begin van 2022 waren ook de effecten van corona nog merkbaar.
Daarnaast was 2022 op het gebied van klimaat een bijzonder jaar. Het jaar was recordzonnig en extreem droog in Nederland. In de winter van 2022 trokken vier stormen over ons land.
Het International Panel on Climate Change (IPCC) publiceerde in 2022 haar tweede en derde rapport over de effecten van, de aanpassing aan en de kwetsbaarheid voor klimaatverandering en mitigatie van klimaatverandering. Hieruit blijkt dat de komende jaren cruciaal zullen zijn in de haalbaarheid van de doelstelling om de opwarming van de aarde beperkt te houden tot 1,5 graden Celcius.
Klimaatakkoord en Europese ambities
In 2015 is het Klimaatakkoord van Parijs ondertekend: een internationaal verdrag om de opwarming van de aarde te beperken tot 1,5 graden Celcius en maximaal 2 graden Celcius. Op 14 juli 2021 presenteerde de Europese Commissie een nieuw maatregelenpakket onder de naam ‘Fit For 55’. Dit pakket heeft als doel een reductie van de uitstoot van broeikasgassen met ten minste 55% te realiseren in 2030. Nederland heeft in het nieuwe Regeerakkoord de nationale doelstelling verhoogd naar 55% verlaging van CO2-uitstoot in 2030. Uit de Klimaat- en Energieverkenning 2022, een jaarlijkse publicatie voorgeschreven door de Klimaatwet ter verantwoording van het Nederlandse klimaat- en energiebeleid, blijkt dat de geraamde reductie nog niet in de pas loopt met de gestelde doelstelling. Volgens het rapport daalt de broeikasgasuitstoot in Nederland naar verwachting met 39 tot 50 procent in 2030 ten opzichte van 1990.
Greenchoice is blij met deze klimaatambities en de monitoring van de nationale doelstellingen. Nu komt het aan op verwezenlijking. Daarom zetten wij ons des te meer in op ons geïntegreerde aanbod voor klanten om ze te helpen stappen te zetten.
Energie in tijden van crises
Na de invasie van Oekraïne door Rusland en de daaropvolgende geopolitieke spanningen ontstond veel onzekerheid op de energiemarkt, met name voor gas. Greenchoice deed al een aantal jaren uit principe geen zaken met het Russische Gazprom. Wij werden hier zodoende in eerste instantie niet direct door geraakt. Maar indirect kregen we wel te maken met de verdere stijging van de energieprijzen tot recordhoogte. De hoge inkoopprijzen en onzekere marktsituatie zorgen voor een verhoogd risico bij een zeer koude winter. Daardoor zou gas voor veel meer geld dan de gemiddelde verkoopprijzen moeten worden bijgekocht. De grote onzekerheid zorgde er mede voor dat we geen contracten met een vaste prijs meer konden aanbieden aan consumenten. De maximale boetes voor het opzeggen van een contract waren bovendien vele malen lager dan de potentiële verliezen op een klant voor wie de energie tegen hoge prijzen moest worden ingekocht. Toezichthouder ACM heeft zich om deze reden voorgenomen een wijziging aan te brengen in het beleid met betrekking tot opzegvergoedingen.
De overheid kwam met crisismaatregelen: energietoeslag, verlaging van energiebelasting en btw en in november en december 2022 een algemene korting van € 190 voor klanten met een kleinverbruikaansluiting voor elektriciteit. Daarop volgde een prijsplafond voor 2023.
Sociaal-demografische ontwikkelingen
Er is ook een voordeel aan de hoge prijzen: de bereidheid van consumenten en bedrijven om te verduurzamen is groter dan ooit.
Er kwam in 2022 ook meer aandacht voor energiearmoede: huishoudens die als gevolg van de gestegen energierekening moeite hebben met rondkomen of hun rekeningen niet meer kunnen betalen. Er werd een Tijdelijk Noodfonds Energie opgericht. Bedrijven, waaronder Greenchoice, en de Nederlandse overheid dragen hieraan bij om huishoudens met betalingsproblemen te kunnen ondersteunen.
Economische en commerciële factoren
Greenchoice zet zich de komende jaren extra in om haar klanten te ondersteunen bij het isoleren en verduurzamen van hun woning. Het besparen van energie leidt niet alleen tot het verder voorkomen van klimaatverandering, het maakt consumenten ook minder kwetsbaar voor prijsstijgingen. Hetzelfde geldt overigens ook voor het Nederlandse bedrijfsleven. Energiebesparing loont ook steeds meer voor onze industrie en andere ondernemers. De vraag naar warmtepompen en zonnepanelen steeg het afgelopen jaar, maar aan de aanbodkant hadden we in 2022 last van leveringsproblemen voor onderdelen van zonnepanelen en warmtepompen. De lockdown in China door corona en een wereldwijd tekort aan componenten zoals printplaten en microchips leidden tot lange levertijden en vertraging van projecten.
Het voelt oneerlijk dat de prijs van groene stroom in tijden van hoge prijzen niet lager is dan die van fossiele stroom. Toch is dat in het huidige energiesysteem nog wel het geval. Er is maar één landelijk stroomnet in Nederland. Groene stroom en en fossiele stroom gaan dus door elkaar het net in. Het aanbod van energie op het landelijk net en de vraag naar energie bepaalt wat de actuele marktprijs is, zonder dat daarbij rekening wordt gehouden met de herkomst of de manier van opwek.
De opwek door windmolens en zonnepanelen heeft steeds meer invloed op het totale aanbod en verlaagt de gemiddelde prijs. Voor iedereen, dus ook voor huishoudens en bedrijven die geen groen contract hebben. Op momenten dat er onvoldoende groene opwek is, zijn fossiele brandstoffen nodig om aan de vraag te voldoen en wordt de marktprijs bepaald op basis van deze hoge tarieven. Ook dat geldt weer voor iedereen, ongeacht het contract. De tariefstijging van groene stroom als gevolg van de gestegen prijs voor gas laten nog maar eens zien dat het belangrijk is dat klanten zelf groene stroom opwekken of producten afnemen zodat zij minder afhankelijk worden van de markt.
Technologische ontwikkelingen
De manier waarop we met energie omgaan verandert continu. Zo verwachten we in de komende jaren een flinke stijging in de vraag naar elektriciteit. Meer mensen gaan elektrisch rijden en steeds meer huizen worden elektrisch verwarmd. Daardoor staan netbeheerders voor een uitdaging. Zij houden het elektriciteitsnet op spanning door vraag en aanbod zo goed mogelijk op elkaar af te stemmen. Regelbare gas- en kolencentrales worden uitgefaseerd, wind- en zonne-energie, die afhankelijk zijn van het weer, zien we toenemen. Daarmee stijgt de vraag naar energieopslag in batterijen in rap tempo. Energieopslag wordt steeds meer nodig in de periodes dat er even geen zon of minder wind is. Daarom zetten we in op energieopslag door een strategische samenwerking met projectontwikkelaar Green Energy Storage B.V. Daarnaast is het timen van energieverbruik (groene stroom daadwerkelijk gebruiken als het waait en de zon schijnt) voor ons een belangrijke ontwikkeling, die in de toekomst steeds relevanter gaat worden. Vanzelfsprekend willen we deze oplossingen ook aan onze klanten bieden.